رعایت بهداشت دهان و دندان موضوع بسیار مهمی است که حتما باید از دوران کودکی آموزش داده شود و به عنوان بخش مهمی از برنامه روزانه هر فرد قرار داده شود.
وقتی حرف از بهداشت دهان و دندان می شود اولین مواردی که به ذهن همگی میرسه مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است. هرچند همین توصیه های به نظر ساده نکات بسیار مهمی دارند که باید به آنها توجه داشته باشیم، اما باید بدانیم که داشتن دندان های سالم به همین موارد ختم نمی شود. اگر می خواهید یک عمر با دندان های سالم زندگی کنید و از درد وحشتناک دندان به دور باشید، پیشنهاد می کنم این مقاله را تا آخر دنبال کنید.
در این مقاله تمام روش های اساسی برای حفظ بهداشت دهان و دندان و مراقبت از دندان ها را برای شما شرح دادیم و امیدواریمم با خواندن و رعایت آنها همیشه لبخند زیبایی را بر لب داشته باشید!
رعایت بهداشت و دندان یعنی چی؟
حفظ بهداشت دهان و دندان، به این معنی است که میزان سلامتی دهان و دندان های خود را تشخیص دهیم و برای بهبود آن به دنبال یک سری از راهکارها باشیم. رعایت بهداشت یعنی مراقبت کامل از دندان ها از طریق استفاده درست از مسواک، نخ دندان، دهان شویه، انتخاب خمیردندان مناسب و انجام روش هایی برای جلوگیری از آسیب به بافت های دهان و پوسیدگی دندان.
دلایل اهیمت زیاد رعایت بهداشت دهان و دندان چیست؟
جالب است که بدانید تاکید بر حفظ بهداشت دهان و دندان تنها برای سلامتی و زیبایی دندان ها نیست. رعایت این نکات تاثیر مستقیمی روی سلامت کل بدن دارد. و در بین آنها بیشترین تاثیر روی سلامت مغز و قلب است!
در این زمینه مطالعات و تحقیقات زیادی انجام شده است و پزشکان ارتباط معناداری بین بروز سکته مغزی با نوعی باکتری دهانی پیدا کردند. زیرا پوسیدگی و عفونت‌های لثه‌ای ممکن است از طریق خون، به قسمت‌های دیگر بدن مانند قلب رسیده و باعث آسیب‌دیدگی سایر قسمت‌های بدن شوند.
بنابراین مراقبت صحیح از دندان باید از ابتدای زندگی آغاز شود چرا که این امر به غیر از سلامتی و زیبایی، لذت خوردن و آشامیدن و کیفیت کل زندگی را بالا می برد!
مهمترین و شایع ترین مشکلات دهان و دندان:
1-پوسیدگی دندان
2-عفونت لثه
3-بوی بد دندان
4- آفت دهان
1-پوسیدگی دندان:
پوسیدگی دندان، باعث ایجاد حفره در دندان ها می شود. این حفره ابتدا از لایه سخت و محافظ خارجی دندان شروع می شود و اگر درمان نشود، به عاج (ماده نرمی که جسم و تنه دندان را می سازد) نفوذ خواهد کرد و سرانجام به هسته زنده دندان که محتوی رگ های خونی و اعصاب است حمله می کند و آن را نابود می کند.
پوسیدگی های دندان معمولا به دلیل رسوب باقیمانده غذا و ایجاد پلاک روی سطح دندان ایجاد می شود. باکتری های پلاک، با قند موجود در غذا اسید تولید می کنند که این فرآیند باعث خوردگی و فرسایش مینای دندان شما می شود.
روش های تشخیص پوسیدگی دندان در منزل:
تیرگی قسمتی از دندان ها و در برخی موارد شکسته شدن گوشه ای از دندان
درد دندان در هنگام جویدن و یا درد موضعی در برخی مواقع
ایجاد سوراخ یا حفره های ریز و درشت داخل و یا بین دندان ها
2-عفونت لثه:
عفونت لثه، ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. لثه های سالم، صورتی یا قهوه ای رنگ و محکم هستند. زمانی که عفونت ایجاد می شود لثه ها به رنگ قرمز ارغوانی در می آیند و نرم و براق می شوند و حتی در هنگام مسواک زدن آرام هم دچار خونریزی می شوند
3-بوی بد دهان:
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و باقی ماندن خرده های غذا در بین دندان و فاسد شدن آنها، جرم، رسوبات و ضایعات دندان همه ممکن است باعث بروز بوی بد در دهان شود. به علاوه التهاب بافت های نرم داخل دهان باعث می شود مخاط دهان و لثه دچار آماس و تورم شود و ترشحات غدد بزاقی، غلیظ و چسبنده شده و نتیجه آن بوی نامطبوع دهان است. ایجاد بوی بد در دهان به غیر از وجود مشکل در دندان ها، لثه، زبان یا مخاط، می تواند به علت وجود عارضه ای در سیستم گوارشی، اختلالات و تغییرات هورمونی، عفونت در گلو، بینی، سینوس ها و لوزه ها نیز باشد.
4-آفت دهان:
آفت‌های دهان زخم‌هایی هستند که داخل دهان ظاهر شده و اغلب در داخل گونه‌ها مشاهده می‌شوند. آفت دهان می‌تواند در هنگام غذا خوردن، نوشیدن یا مسواک زدن دردناک باشد.دلایل زدن آفت دندان بسیار زیاد متعدد است که یکی از عوامل مهم آن عدم رعایت بهداشت دهان است!
روش های اصولی مراقبت از دهان و دندان:
1-مسواک زدن اصولی:
گاهی ممکن است که شما به طور مرتب مسواک بزنید اما باز هم بعد از مدتی ببینید که دندان های شما آسیب دیده یا دهان شما بدبو است یا احساس می‌کنید دندان هایتان خوب تمیز نشده اند و دلخواه شما نیست، مساله این است که شما زحمت مسواک زدن را کشیده اید؛ اما چون این کار را به درستی و با اصول مناسب انجام نداده اید به نتیجه دلخواه نرسیده اید. برای مسواک زدن درست و اصولی حتما باید به نکات زیر دقت نمایید:
-همیشه قبل از مسواک زدن، دهان خود را خیس کنید.
-از سالم بودن مسواک مطمئن شوید. پرزهای مسواک به مرور زمان پوسیده می‌شود و قدرت تمیزکنندگی آن از بین می‌رود، بنابراین بهتر است مسواک را حداکثر هر سه تا چهار ماه یک با عوض کنید.
-در نظر داشته باشید که مسواک نباید زیاد نرم و یا خیلی سفت باشد. اگر مسواک زیاد سفت باشد، دندان های شما آسیب خواهید دید و در صورت نرم بودن بیش از اندازه ، دندان های شما را به خوبی تمیز نمی کند. پس حتما از مسواک استاندارد مناسب دندان های خود استفاده نمایید.
-در هنگام مسواک زدن، باید مسواک را روی سطح جونده دندان های خود به صورت رفت و برگشتی حرکت داده و در سطوح خارجی با زاویه ای 45 درجه نسبت به لثه خود مسواک را دست بگیرید.
-هرگز سطوح داخلی دندان ها را فراموش نکنید، بسیاری از افراد عادت دارند که تنها سطح خارجی و ظاهر دندان ها را مسواک بزنند. در صورتی که هدف از مسواک زدن همیشه ظاهر نیست و مهم رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت صحیح است و اگر سطوح داخلی و یا بین دندان های شما تمیز نشوند، باعث ایجاد بوی نامطلوب در دهان و در طولانی مدت باعث پوسیدگی،لق شدن دندان ها و حتی از دست دادن آنها شود.
-دندان‌ها را هفته‌ای یکبار با جوش شیرین مسواک بزنید.
-مسواک زدن هفتگی با جوش‌شیرین لکه‌ها را پاک و دندان‌ها را سفید می‌کند. از جوش شیرین در مقداری معادل خمیردندان استفاده کنید. همچنین می‌توانید از نمک به عنوان خمیردندان جایگزین استفاده کنید. در هر حال حتماً نمک را بیرون بریزید تا دریافت سدیم بدنتان را افزایش نداده باشید. به علاوه توصیه می‌کنیم در صورت حساس بودن لثه‌ها یک روز در میان با نمک مسواک بزنید.
-حتما روی سطح زبان خود را نیز تمیز کنید. تمیزکننده یا ساینده زبان در پشت بعضی مسواک‌های جدید وجود دارد. از آنجایی‌که مسواک زدن باکتری‌های روی زبان را از بین نمی‌برد، حتماً زبان را نیز پس از مسواک زدن تمیز کنید تا هم باکتری‌ها را از دهان به بیرون فرستاده باشید و هم دهانی خوشبو داشته باشید.
-مدت زمان استاندارد برای مسواک زدن بین 2 الی 5 دقیقه است.
-هیچ گاه مسواک را روی دندان های خود فشار ندهید؛ تصور نکنید که اگر فشار مسواک را روی دندان های خود زیاد کنید، دندان هایتان تمیز تر خواهند شد. اینکار باعث عقب رفتن لثه ها و بالا رفتن میزان حساسیت دندان ها می شود.
-بعد از مسواک زدن حتما مسواک خود را تمیز بشویید و در جایی خشک نگهداری کنید، زیرا مسواک ها جایگاه مناسبی برای رشد انواع باکتری ها هستند و این باکتری ها می‌توانند در دفعه بعدی که از مسواک استفاده می‌کنید، به دهان شما منتقل شوند و اینگونه به جای تمیز شدن، دندان های شما آسیب بیشتری از مسواک زدن ببینند.(به هیچ وجه مسواک خود را در محل مرطوب نگه داری نکنید)
-از خمیر دندان های حاوی فلوراید استفاده فرمایید.
2-استفاده از نخ دندان به طور استاندارد:
یکی از کارهایی که می‌تواند در بهداشت دهان و دندان بسیار تاثیرگذار باشد، استفاده صحیح از نخ دندان است. اما عموما به آن توجه خاصی نمی‌شود. ولی باید بدانید که نخ دندان یک راه بسیار موثر برای جلوگیری از آسیب دیدن جدی دندان‌ها است. زیرا بین دندان ها محلی برای تجمع باقیمانده مواد غذایی و بعد از آن رشد انواع باکتری ها و پوسیده شدن دندان ها است. با کشیدن نخ بین دندان‌ها، تمام جرم و میکروب‌های انباشته‌شده را پاکسازی می‌کنید.اما این را بدانید که تنها استفاده از نخ دندان فایده ای ندارد و باید نخ دندان در کنار مسواک و سایر مراقبت های دهان و دندان رعایت شود.
کشیدن نخ دندان نیز مانند مسواک زدن باید به شیوه صحیح انجام شود. بهتر است هربار حدود 45 سانتیمتر از نخ دندان را جدا کنید تا بتوانید برای هر دندان از قسمت تمیز و استفاده نشده‌ای استفاده کنید تا دوباره باکتری‌ها بین دندان‌ها برنگردند. به خاطر داشته باشید که باید نخ دندان را رو به جلو و عقب به گونه‌ای روی دندان بکشید که نخ دور دندان را بگیرد.
اگر بعد از مدت ها تصمیم به استفاده از نخ دندان گرفته اید در ابتدا کمی این کار سخت و دشوار بنظر می رسد و گاهی باعث خونی شدن لثه بین دندان های شما شود،اما نگران نباشید، بعد از مدتی که لثه شما به طور کامل تمیز شد دیگر اثری از خون در لثه مشاهده نخواهید کرد.
3-استفاده از دهان شوه مناسب:
دهانشویه می تواند باکتری هایی را که در لابلای دندان باقی مانده اند و با مسواک از بین نرفته اند را پاکسازی کند. دهانشویه خصوصا برای کودکان که هنوز مسواک زدن اصولی را یادنگرفته اند بسیار مفید است.
اما فراموش نکنید که استفاده زیاد از دهان شویه ها می‌تواند بزاق دهان را خشک نماید. بزاق دهان به عنوان یک ضدعفونی کننده می‌تواند به طور طبیعی انواع باکتری های و آلودگی های دهان را از بین ببرد و همچنین مرطوب بودن دهان از بوی بد آن جلوگیری می کند. پس به یاد داشته باشید که استفاده بیش از حد از دهان شویه نه تنها برای بهداشت دهان و دندان ها مفید نیست، بلکه می‌تواند باعث آسیب به دندان های شما شود، توصیه می‌شود که تنها هفته ای دو بار از دهان شویه برای بهداشت دهان و دندان خود استفاده نمایید.
